ANLAYANA SİVRİSİNEK SAZ TADINDA MUHABBETLERİM –LXXVI-

03.04.2024 00:00

Sevgili dostlarım bugün de insanların bir türlü vazgeçemediği fakat vazgeçemediği oranda da onlara zarar veren ,onları yıpratan aşırı hırsları üzerinde duralım.Bu arada da hırs ile gayreti birbiriyle karıştırmayalım.
         Hırs sözcüğü Arapça kökenli olup "herese"sözcüğünden türemiştir.Hırslı olan kişiye haris(açgözlü)veya muhteris(aşırı tutkulu)denir.Hırs genellikle mal,mevkii,şöhret,ilim gibi maddi veya manevi imkanları elde etme yahut daha genel olarak belli bir amacı gerçekleştirme hususunda kişinin bütün benliğini saran tutkular içindir.Haris olan kişi dünyayı hemen ister.Bu özellikler bizim toplumsal olarak bütün muhabbetimizi ve bereketimizi alıkoyar.Arzu ve isteklerin hastalık haline dönüşmesine ,sınır ve kanun tanınmamasına ,aklı selimin körelmesine ,göz ve gönlün kapanıp kararmasına neden olur.Hırs böylece insana kazanmak yerine kaybettirir.Kendisiyle birlikte çevresine de zarar verir.
         Bunu da atalarımızdan kalan ,halk arasında söylenegelen ünlü "ceviz kurdu"kısa öyküsüyle anlatmaya çalışalım:
         "Ceviz kurdu bildiğiniz üzere ,gireceği kadar bir delik açarak cevizin içine girer.Cevizin içi bol etli leziz ve insan beynine benzer karmaşık bir düzen içindedir.
         Başlar kurdumuz içeriye girince büyük bir iştahla cevizi kemirmeye ve yemeye.Adeta kendinden geçer kemirirken.Çevreyle de bir muhabbeti yoktur yalnız olduğundan.Büyük bir hırs bürümüştür gözünü.Tüm cevizin içini boşaltma hırsı ...
        Buraya kadar doğal ama yedikçe şişmanlamaya başlar kurt.Karnı büyür.Yeterince yükünü tutup doyunca gitmek ister.Ama girdiği delikten şişmanladığı için bir türlü çıkamaz.İyice hantallaşmıştır.Eski halinden bir eser kalmamıştır.
         Daha da kötü olanı ,içi yenilen ceviz de kurumuş ve sertleşmiştir.O deliği genişletmek de artık imkansız bir hale gelmiştir.
         Zavallı haris ve de maymun iştahlı kurtçuk çaresizce oturup bakar,düşünür,ölçüp biçer,tartar.Delikten geçip çıkmak için tek çaresi vardır: Zayıflamayı beklemek....
         Aç kaldıkça zayıflar,eski cılız haline döner.Ve bir gün çıkar.Ama çıktığında ne yazık ki iş işten geçmiş,mevsim bitmiş;geriye aç cılız bir o kadar da çaresiz bir kurtcuk ve de içsiz kuru bir ceviz kalmıştır.

KISSADAN HİSSEM:
    Kimi insanlardaki para ve mal-mülk hırsı da ceviz kurduna benzer sevgili dostlarım.
   *O hırsa yenilip -artık yeter-denildiğinde baharlar ve yazlar bitmiş olur.Geriye sadece ömrün sonbaharı ve belki de çeşitli hastalıklar ,ilaçlar ve diyetler ile geçirmek zorunda kalınacak koskoca bir kara kış kalmış olur
          * Tabduk Emreden Molla Kasıma :
       -Ya neden uzun ömür sürer kaplumbağalar bilir misin Kasımım?
       -Neden?
       -Teslim olmuşlardır da ondan hayata.Sade yolunu yürür.Acelesi yok.Eeee ihtirası yok.İhtirası da olmayınca vakit bollanır.
       *Hırs daraltır.Hem vakti daraltır hemi de yüreği.Ne der erenler:
      -Hırs sebebi hasarettir!
      Pehlivanın kulağına "Bu defa yeneceksin!" der.
     Kumarbazın kulağına "Bu defa kazanacaksın!"der
      Sporcunun kulağına"Bu defa galip geleceksin!"der.
         *Hırs insanı çürütür.Çürür mü insan?Çürür elbet.Değil mi ki her şeyin hırsı var:
         "Para hırsı ,iktidar hırsı,kadın hırsı,yeme hırsı.post hırsı,dost hırsı,makam mevkii hırsı..."
        * İnsan denen bu varlık nefis sahibidir.Nefis ise insanın hırslarının toplamıdır.
       *Hayatta gerçekten önemli olan şeyler, para ya da ün değil, sevdiklerinle geçirdiğin zaman ve anlardır.
*Edep, aklın tercümanıdır. Herkes edebi kadar akıllı, aklı kadar şerefli, şerefi kadar değerlidir.
          Allah bizleri hırstan,haris ve muhteris olmaktan uzak tutsun sevgili dostlarım!

        Bu aylık da bu kadar sevgili dostlarım. Sürc i lisan ettiysek affola.
        Hosça kalın.

   02.04.2024
Mustafa Uğur YÜCEL
Türk Dili ve Edebiyat Öğretmeni