ANLAYANA SİVRİSİNEK SAZ MUHABBETLERİM LXXVV

04.12.2024 00:00

Sevgili okuyucularım.Bu ayki yazımda da "Bozkırın Tezenesi" rahmetli Neşet ERTAŞ'tan bir anıyla sizlerle beraber olacağım.
   "Rahmetli Neşat Ertaş konserinden birinde   ''Hey onbeşli , onbeşli'' türküsünü söylemeye başlayınca seyirciler türküyü muazzam söyleyen üstad olunca coşar ve elleriyle ritm tutmaya başlar.
Hey onbeşli onbeşli/Tokat yolları taşlı
Onbeşliler gidiyor /Kızların gözü yaşlı
Aslan yarim kız senin adın hediye
Ben dolandım sen de dolan gel gediye
Fistan aldım endazesi on yediye aman aman
Dar mı geldi gönderdiğim hediye
Köprünün altı diken/Yaktın beni gül iken
Allah da seni yaksın/Üç yıllık gelin iken
     Fakat o da ne ?
Türküyü büyük bir coşkuyla ve içten icra eden üstat birden ayağa kalkar ve:
-Durun ! diyerek keser türküyü.Ve devam eder:
-Ne yapıyorsunuz?Durun kesin lütfen alkışı…
Salon şaşkındır. İçeride sessizlik hakim. Ne olduğunu anlamayan seyirci birbirine bakar.
Üstat   ayakta ve bir eli yüreğinde ….
Titreyen sesi söze girmesine engel olur bir ara. Sonunda mütevazi ve babacan tonu yankılanır salonda.
-Arkadaşlar,dostlar,sevgili halkım..Bu oyun havası değil , ağıttır , ağıt."

   Yıl 1915.
   18 yaşına gelen gençlerin askere gittiği zamanlar.
Ancak vatan öyle güç durumda ki , yeni bir kanun çıkar.Çıkan kanunda gücü kuvveti yerinde ve gönüllü olan çocuk yaştaki gençler de 'İstiklal Mücadelesi'ne katılabilecektir.
   İşte Tokatlı Halil bu genç yüreklerden birisidir. Yanına bir sürü 14-15 yaşında çocuklar da ona emanet.
Bir daha kavuşamayacaklarını bildikleri halde kına yakıp gönderir anaları.
   Sonrasında Tokatlı Halil , Çanakkale'de çarpışırken anası rum çeteleri tarafından öldürülür, ay parçası gibi güzel sözlüsü de kaçırılır. Türkünün aslıda budur işte….
   Acı gerçeklerin ağıtla çığlığı ,düşünürken bile soluk almanın ızdırabıdır ON BEŞLİLER..
İşte o On Beşliler,aynı dönem Çanakkale ve İstiklal Harbinde sayısız çocuk , vatanı savunma pahasına can verenler.
Öyle ki bütün öğrencileri şehit düşen Konya ve İzmir Liseleri 1915 te tek bir mezun veremez.
İstanbul Tıp Fakültesi eski adıyla Darülfünunun da Çanakkale destanında yeri apayrıdır.
1915 te Darülfünunda 2500 kadar 1. Sınıf öğrencileri okulunu bırakarak Çanakkale'ye koşar.   İki tümen halinde Çanakkale'ye gelen öğrenciler, bir Anzak baskınında şehit olurlar.1921 yılında hiç mezun veremeyen Darülfünun siyaha boyanır.
    Çanakkale Cephesi, sanki bir ölüm değirmeni gibidir; tükettiği insanlar haddi hesabı aşıyordu.
     İngilizler şehit olan gençlerimizi, "çiçeğin tomurcuğu" ve "vakti gelmeden solan gül goncası"na benzetir. Koskoca bir eğitimli genç nesli yutmasına rağmen bir türlü doymak bilmez ÇANAKKALE CEPHESİ!
   O kadar ki cephede meydana gelen boşlukları doldurmak için, diğer cephelerden asker getirilemediğinden, en yakın çevreden başlayarak, 15 yaşın üstündeki eli silah tutan bütün gençlerin dahi, gönüllü olup olmadığına bakılmaksızın, Çanakkale'ye sevk edilmeleri alışılmış normal bir hadise haline gelmiştir.
   O günler, köyde, kasabada erkeğin kalmadığı, gücü kuvveti ve boyu posu yerinde olan herkesin asker olduğu ya da asker olmak zorunda kaldığı kara günlerdir.

KISSADAN HİSSEM DOSTLARIM
İşte bu Türkü, Çanakkale Destanı yazan   Gül Goncalarının ağıtıdır.
*Hayatlarının baharında cepheye koşan,bir devrin battığı Çanakkale'de toprağa düşenlerin hikayesidir Hey On Beşli!
*Sevdiklerini bırakıp geri dönmeyi düşünmeyen kahramanların ağıtıdır Hey On Beşli !
*Çanakkale Savaşları sırasında yaşanan büyük acı ve fedakarlıkların bir yansımasıdır Hey On Beşli !
*Bir dönemin acı dolu gerçeklerini ,savaşın getirdiği yıkımı ,halkın duygu ve düşüncelerini dile getiren bir türküdür Hey On Beşli !
   İŞTE BU TÜRKÜ ÇANAKKALE SAVAŞI'NIN VE O DÖNEMİN ZORLUKLARININ UNUTULMAMASI GEREKEN BİR HATIRASI OLARAK NESİLLER BOYU AKTARILACAK BİR AĞITTIR.
     İşte bu ağıt ,savaşın ve ayrılıkların derin acılarını yansıtan evrensel bir tema olarak Şanlı Tarihimizin altın sayfalarında yer almış ve almaya da devam edecektir.
Bozkırın Tezenesi üstadım mekanın cennet ,ruhun şad olsun.
Başta Gazi Mustafa Kemal ATATÜRK olmak üzere tüm şehitlerimizin mekanı Cennet olsun.

Sağlıkla ve sevgiyle kalın sevgili okurlarım.

01.12.2024
Mustafa Uğur YÜCEL
Türk Dili ve Edebiyat Öğretmeni