ESKİŞEHİR- EMİRDAĞ İLİŞKİLERİ 6

05.03.2024 00:00

  Eskişehir- Emirdağ ilişkilerini ele aldığımız yazı dizimizde bu hafta sanat üzerinde duracağız.
19. yüzyılın başlarında; ''Ölü, cansız, küçük ve bakımsız bir kasaba.'' olarak nitelendirilen Eskişehir, aynı yüzyılın ikinci yarısından itibaren Osmanlı coğrafyasının terk edilen bölgelerinden aldığı göçler ve Bağdat Demiryolu'nun Eskişehir'den geçmesi nedeniyle önemli sosyal, ekonomik ve kültürel değişiklere uğradı. Kentte, pazar için üretim yapılması yeni bir orta sınıfın doğmasına yol açtı. Böylece Eskişehir, bir cazibe merkezi olmaya başladı. Anadolu- Bağdat Demiryolları ağının en önemli hatlarından birini oluşturan Haydarpaşa-Eskişehir Hattı, 19 Haziran 1892'de işletmeye açıldı.
        Eskişehir, tarihin en eski çağlarından itibaren farklı medeniyetlere ev sahipliği yapmış bir yerleşim yeridir. Stratejik konumu ve Anadolu sağ kol güzergâhında yol kavşağı üzerinde olduğundan bir menzil olması yönüyle de büyük bir öneme sahiptir. Köklü tarihiyle ve farklılıkları zenginlik ve güzellik olarak görmesiyle şehir kültür ve tarihi açısından da eşine az rastlanan bir şehirdir.
Eskişehir, coğrafi konumu ve binlerce yıllık kültürel mirası, demografik yapısı,çok sesli kültürel özelliği ile dünya kentleri arasında ayrıcalıklı bir konumdadır. Eskişehir, genç ve dinamik nüfusu, yaratıcı enerjisinden dolayı, Türkiye'nin en dinamik kentlerinden biri, belki de birincisidir.
     Bir Cumhuriyet kenti olan Eskişehir, gelişen kültür bilinci ile ülkemizin en parlak yıldızıdır. Eskişehir, yalnız Eskişehirliler için değil, bütün Türk dünyası için bir kültür ve sanat merkezi niteliğindedir. Yeni yüzyıl, kentlerin yüzyılı olacaktır. Kırsal nüfus git gide azalacaktır. Kentler; kimliklerini canlandırarak, kültürlerini ileriye taşıyarak ve birikimlerini paylaşarak, küresel kültürü oluşturacaktır.
    Eskişehir'in ören yerleri, tarihi mekânları, camileri, külliye ve eski evler ile modern ve çağdaş binalar, uyumlu bir Eskişehir'in örneğini vermektedir. Yine kültür ve sanat etkinliklerinin yoğun bir biçimde yapılması, Eskişehir'in kent özelliğinin ne olduğuna da işaret etmektedir. Burada; eski ile yeni, tarihi olanla çağdaş olanlar yan yana, iç içedir. Dün ile bugünün ahenkli birlikteliği yarınlara doğru güvenle yürümeyi sağlamaktadır. Baştan beri anlatılan kültürel değerler, Eskişehir'in kültürel ve sanatsal anlamda örnek olma özelliğini yansıtmaktadır.
     Kent bilincini oluşturan yapay denklemler sonucunda bir de doğal bloklaşmalar vardır. Bu doğal bloklaşmalar insanın duygu ve beğeni yönelimleriyle oluşur. İnsanları bir araya getirir ve aynı beğeni duygusuyla birlikteliklerini pekiştirir ve bu birlikteliği kitlesel dönüşüme sokar. Bu bakımdan Eskişehir, türlü renklerin oluşturduğu muhteşem bir tablodur.Bu tablonun yapımcısı da Türk dünyasının muhtelif mekanlarından gelen insan topluluklarıdır.
     Eskişehir, Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinde Sivrihisar ve Seyitgazi üzerinden tanımlanmıştır. Eskişehir, genç ve dinamik nüfusu, yaratıcı enerjisinden dolayı, Türkiye'nin en dinamik kentlerinden biri, belki de birincisidir.
      Eskişehir, göçlerin meydana getirdiği bir sığınma beldesidir. Onun çınar dallarının altında herkes için yer bulunmaktadır. Bir göçmenler sığınağı olan Eskişehir; Kafkas, Balkan göçmenlerinin zengin birikimleri ve yerli kültür öğelerin harmanlanmasıyla çok güçlü bir atmosfer meydana getirmiştir. Bu atmosfer; Yunus Emre'nin sevgisi, Nasrettin Hoca'nın bilgeliği ve Seyit Battal Gazi'nin kahramanlığıyla birleşerek bozkırın ortasında bir has bahçe hâline gelmiştir.
    Eskişehir; sanat ve kültür etkinlikleri ve bu etkinliklerin yapıldığı mekânları, ören yerleri, müzeleri ve sanat kurumlarıyla kültür havzası olma özelliklerini bünyesinde barındırmaktadır.
Ancak yapılmış ve yapılmakta olan bu güzelliklerin yerel ve ulusal seviyede daha organizeli yapılandırılması elzemdir. Bir şeyi yapmak kadar onu gönüllere nakşetmek de mühimdir.
   Eskişehir'in sanat gelişiminde yerli halkla beraber, göçle gelenlerin de büyük katkıları olmuştur. Eskişehir için öne çıkan özelliklerine bakılarak farklı sıfatlar izafe edilmiştir. Hepsi de uygun ve yerinde kullanılmış ifadelerdir. Ancak Eskişehir'in aynı zamanda bir sanat şehri olduğunu ihmal etmemek gerekmektedir.
   Sanatın yedi ana alanı; edebiyat, resim, müzik, tiyatro, sinema, mimari ve heykeldir. Sanatın bu alanlarının seçkin örneklerini Eskişehir'de görmek mümkündür. Yazımızın sınırları gereğince ayrıntıya girmeyeceğim. Eskişehir'deki Emirdağlılar her konuda olduğu gibi sanat alanında da şehre renk katmaktadırlar. Farklı alanlarda sanat icra eden Emirdağlılar yetkin faaliyetlerde bulunmaktadırlar. Müzikte konservatuar eğitimi almış müzisyenlerin yanı sıra yerel sanatçılar da geniş halk kitlelerine hitap etmektedirler. Şair ve yazarları kenti güzelliklerle çiçeklendirmektedirler.