Hayatımızın şifreleri olan kromozom, kısaca "DNA'nın histon
proteinlerinin etrafına sarılmasıyla oluşan canlılarda kalıtımı sağlayan
genetik birimlerdir." Şeklinde tarif ediliyor.
Çok küçük olmaları sebebiyle ancak elektron mikroskoplarıyla
görüntülemek mümkün. Fakat tüm hayatımızın şifreleri de bu
kromozomlarda saklı. Bireyin şekli şemali, boyu posu, kısacası her şeyi
kromozomlarda saklı. İnsanoğlunda genelde yirmi üç çift yani kırk altı adet
kromozom bulunmakta. Bunlar anne ve babadan alınarak genel yapıyı
oluşturmakta.
Çok sıklıkla görülmese de bazen kromozomların bir eksiği ya da fazlası
da olabilmektedir. Bir fazlası olduğunda yirmi birinci kromozom çift değil
de üç adet olduğunda Down sendromu oluşmakta, bir eksik olduğunda ve
en çok kızlarda görülen Turner sendromuyla karşılaşmak mümkün
olabilmektedir.
Beşinci çift kromozomların kısa kolunun ucunda meydana gelen kopma
neticesinde kedi çığlığı (cri du chat) sendromuyla karşılaşma ihtimali çok
yüksek olmaktadır.
Onüçüncü kromozomdan üç adet olması halinde, patau sendromu,
yirminci kromozomun kısa kolunda kopma neticesinde alagille sendromu,
onbeşinci kromozomun uzun kolunda kopma neticesinde mutlu kukla
(angelman) sendromu, onaltıncı kromozomun kısa kolunda kopma
neticesinde rubinstein sendromu oluşabilmektedir.
Kısaca özetlemeye çalışılan kromozom bozukluklarının neticesinde
çeşitli rahatsızlıklar ortaya çıkabilecektir, annelerin erken hamilelik
dönemlerinde gerekli testleri atlamadan yaptırmaları halinde ve bir
problem yaşanma ihtimali ortaya çıktığında genetik, çocuk nörolojisi ile
birlikte götürecekleri tedavi neticelerinde istenmeyen sonuçlarla
karşılaşma ihtimalinin azalacağı da göz önünde tutulmalıdır.
Hayatımızın şifrelerinin gizli olduğu bu gözle görülmeyen bu küçücük
yapılar, dünyaya gelen bir insan için ne denli önemli değil mi?
İşte bu sebeplerle doğan çocuk özel olabiliyor, özel gereksinimli doğan
çocukların eğitimi de özel oluyor.
Bu gerçekten hareketle, 1992 yılında Birleşmiş Milletler 3 Aralık gününü
Dünya Engelliler günü ilan etmiş bir farkındalık yaratmak amacıyla. Oysa
Özel çocuk sahibi ailenin her günü 3 Aralık.
